بررسی تطبیقی شیوه‌های خوشنویسی در نُسخ خطی شاهنامه‌های رشیدا و داوری

نویسندگان

  • گلستان, آمنه دانشجو ‌ارشد صنایع ‌دستی، دانشکده هنر، دانشگاه سوره، تهران.
چکیده مقاله:

Although Nastaliq script was used as a significant writing style along other six types of calligraphy until the mid-Safavid era, it was gradually more welcomed and turned into the most important script in the succeeding eras. "Rashida Shahnameh", written by Abdul Rashid Deylami, falls within the Shahnameh manuscripts in the Safavid era while "Davari Shahnameh", written by Mirza Mohammad Davari in Nastaliq script, is the last manuscript of Shahnameh in the Qajar era. The calligraphy styles performed in these two versions demonstrate a part of the history of calligraphy in Iran from which some of the changes and developments in script and calligraphy during the Safavid and Qajar eras can be detected. Resorting to library-museum resources, this study seeks to investigate the differences in writing styles, shapes of letters and words written in Nastaliq, and also the connections between the scripts and the graphics in the two aforementioned versions of Shahnameh, through a historical-comparative and analytical study. The results of the analyses reveal that the script of "Rashida Shahnameh" was directly influenced by the Miremad Style, prioritizing visual beauty over text readability, in which a continuous connection was established between written and textual spaces. Contrary to the popular tradition in manuscripts, Davari Shahnameh was not ordered by any rulers; rather, the artist's taste was the main cause of creating this manuscript and it also prompted fundamental changes among its audiences. Text readability, visual beauty, and lack of consistent connection between text and graphics were observed in this version of Shahnameh. Moreover, the letters and words, despite their similarity to the third-Qajar-era style (the Kalhor Style), are structured independently of it, and, seemingly, the corrections attributed to Kalhor, which are also seen in the works of some of his contemporary calligraphers, had been a prelude of Davari’s style.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تطبیقی رسم الخط شاهنامه رشیدا با شیوه خوشنویسی عبدالرشید دیلمی

شاهنامه رشیدا، یکی­از نسخ خطی مصور دوره­صفویه متعلق به­سده یازدهم هـ. ق، و کتابت آن منسوب به­عبد­الرشید دیلمی است، به­همین دلیل هم به­شاهنامه­رشیدا معروف ­است. معتمدالدوله، رئیس کتابخانه فتح­علی­شاه قاجار در صفحه­آستر بدرقه کتاب این انتساب را مرسوم کرد. درحالی­که تطبیق شیوه رسم­الخط شاهنامه­رشیدا با آثار خوشنویسی عبد­الرشید دیلمی مانند چهل­کلمه و تحفه‌العراقین، تفاوت رسم­الخط این آثار را از یکد...

متن کامل

بررسی تطبیقی رسم الخط شاهنامه رشیدا با شیوه خوشنویسی عبدالرشید دیلمی

شاهنامه رشیدا، یکی­از نسخ خطی مصور دوره­صفویه متعلق به­سده یازدهم هـ. ق، و کتابت آن منسوب به­عبد­الرشید دیلمی است، به­همین دلیل هم به­شاهنامه­رشیدا معروف ­است. معتمدالدوله، رئیس کتابخانه فتح­علی­شاه قاجار در صفحه­آستر بدرقه کتاب این انتساب را مرسوم کرد. درحالی­که تطبیق شیوه رسم­الخط شاهنامه­رشیدا با آثار خوشنویسی عبد­الرشید دیلمی مانند چهل­کلمه و تحفه العراقین، تفاوت رسم­الخط این آثار را از یکد...

متن کامل

بررسی تطبیقی پوشاک رزم بر اساس مطالعه نگاره‌های نسخ خطی در مکاتب هرات و تبریز

یکی از موضوعات قابل بررسی در مطالعه نگاره‌ها مطالعه نوع پوشاک افراد است که در هر عصر با توجه به موضوع نگاره و مسائل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی متفاوت خواهد بود. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی پوشاک رزم بر اساس نگاره‌های نسخ خطی در مکاتب هرات و تبریز و سیر تحول پوشاک رزم در این مکاتب از طریق معرفی پوشاک‌هایی است که در نگاره‌های رزم کاربرد داشته است. بر مبنای هدف یاد شده، مهم‌ترین پرسش‌های پژ...

متن کامل

بررسی تطبیقی رباعیات مجد همگر نسخه بریتانیا با دیگر نسخ خطی و چاپی

خواجه مجدالدّین بن احمد همگر معروف به مجد همگر از شاعران مشهور ایران در قرن هفتم هجری است. او را در ادب فارسی بیشتر از روی حکمی که در مقایسة امامی هروی و سعدی کرده است، می‌شناسند. وی شاعری سهل و ممتنع‌ سراست. رباعیات متعدد و لطیف عاشقانه و گاه حکمی و اجتماعی وی، از بهترین ترانه‌های شعر و ادب فارسی است. تاکنون از دیوان این شاعر، نسخة مصحَّح و منقّحی تدوین و چاپ نگردیده است. تنها نسخة خطی چاپی دیوان ...

متن کامل

نسخ خطی و فهرست‏نویسی آن در ایران

هدف: این پژوهش به بررسی تولید نسخ خطی و فهرست نگاری آن در قلمرو فرهنگ و تمدن اسلامی- ایرانی است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و به صورت مطالعات کتابخانه‌ای انجام گرفته است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که در تولید نسخ خطی انگیزه‌های گوناگونی از جمله انگیزه مذهبی، فرهنگی و اقتصادی دخیل بوده است. در زمینه سازماندهی نیز اساتید برجسته فهرست‏نگار ایرانی با سه شیوه سنتی، میانه و مدرن به فهرست‏ن...

متن کامل

وضعیت خدمات‌دهی در بخش نسخ خطی کتابخانه‌ها

هدف: وضعیت خدمات‌دهی بخش نسخ خطی کتابخانه‌های ملی، مجلس، آستان قدس رضوی، و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران. روش‌شناسی: در این پیمایش برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه پژوهشگرساخته استفاده شد. یافته‌ها: در همه کتابخانه‌ها بیشترین درصد مراجعان کسانی هستند که هر از گاهی برای تصحیح نسخه خطی و یا تهیه مقاله به کتابخانه مراجعه می‌کنند. میزان رضایت از ساعات کاری کتابخانه‌های مختلف تقریباً با هم مشابه بود، ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره None

صفحات  85- 99

تاریخ انتشار 2018-09

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023